ประเพณีฮีตสิบสอง คองสิบสี่

         ฮีตสิบสอง หมายถึง พิธีเกี่ยวเนื่องทางศาสนาและพิธีของชาวบ้านที่ทำและปฏิบัติกันในรอบปีอย่างเคร่งครัด

         คองสิบสี่ หมายถึง ระบอบการปกครองในแบบโบราณ เป็นการครองธรรม 10 อย่างมีทั้งครองธรรมในทางการเมืองการปกครอง และธรรมเนียมที่พึงปฏิบัติในครอบครัว ซึ่งมักจะใช้เรียกควบกันเป็น ฮีตสิบสอง คองสิบสี่

         ประเพณีแต่ละเดือน โดยเรียงตามลำดับ มีดังนี้

1.       บุญข้าวกรรม พิธีสำหรับพระภิกษุสงฆ์ เพื่อให้พ้นจากอาบัติและกิเลสต่างๆ

2.       บุญคูนลาน พิธีทำขวัญข้าว เมื่อนวดข้าวในลานเสร็จ เพื่อความเป็นสิริมงคล

3.       บุญข้าวจี่ การนำข้าวเหนียวนึ่งสุกมาจี่ไฟให้ไข่ที่ทาไว้สุก นำถวายพระภิกษุสงฆ์

4.       บุญพะเวส ฟังเทศน์มหาชาติ

5.       บุญสรงน้ำงานสงกรานต์ สรงน้ำพระพุทธ ภิกษุสงฆ์ สามเณรและผู้ใหญ่ที่นับถือ

6.       บุญบั้งไฟ ทำบุญที่วัดและบวงสรวงพญาแถนเพื่อขอฝน

7.       บุญชำฮะ ชำระล้างสิ่งที่ไม่ดีไม่งาม ชำระเครื่องใช้ต่างๆที่สกปรก ชำระจิตใจด้วยการให้ทาน

8.       บุญเข้าพรรษา การทำบุญเข้าพรรษา หล่อเทียนพรรษา

9.       บุญข้าวประดับดิน นำเอาอาหาร คาว หวาน วางไว้บนพื้นดินเพื่ออุทิศส่วนบุญ ส่วนกุศลให้ญาติพี่น้องที่เสียชีวิตแล้ว

10.    บุญข้าวสาก หรือ ข้าวสาก ชาวบ้านนำสำรับและเครื่องไทยทาน มาถวายพระภิกษุและเขียนชื่อเจ้าของสำรับ ใส่ลงในบาตร แล้วให้พระภิกษุเป็นผู้จับสลาก พระภิกษุองค์ใดได้สลากของใคร ก็จะได้รับสำรับกับข้าวและเครื่องไทยทานของผู้นั้น เรียกว่า ทำบุญถวายสลากภัต

11.    บุญออกพรรษา พระสงฆ์และชาวบ้านช่วยกันทำประทีปขึ้นในวัด เพื่อจุดบูชาพระรัตนตรัย

12.    บุญกฐิน ทำบุญกฐินหลังจากออกพรรษาประเพณีทั้ง 12 เดือนนี้ ชาวอีสานยังคงยึดถือเป็นจารีตประเพณีและปฏิบัติมาจนทุกวันนี้