วันอาสาฬหบูชา (วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 )
ความหมาย
อาสาฬห หมายถึง อาษาฒ เดือนที่ 8 แห่งจันทรคติ
อาสาฬหบูชา ย่อมาจาก อาสาฬหปุรณมีบูชา หมายถึง การบูชาในวันเพ็ญเดือนอาสาฬหมาส คือ เดือน 8
วันอาสาฬหบูชา คือ การบูชาในวันเพ็ญ เดือน 8 ซึ่งเป็นวันสำคัญที่พระพุทธเจ้าแสดงปฐมเทศนาเป็นครั้งแรก และถือได้ว่าเป็นวันแรกที่มี พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ครงเป็นพระรัตนตรัย
ความเป็นมา
พระพุทธเจ้าได้แสดงธรรมที่พระองค์ตรัสรู้แก่ปัญจวคีย์ทั้ง 5 คือ โกณทัญญะ วัปปะ ภัททิยะ มหามานะ และอัสสชิ พระองค์แสดงธรรมครั้งแรกที่เรียกว่า “ธรรมจักกัปปวัตนสูตร” ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน โดยมีใจความสำคัญ คือ อริยสัจ 4 ความจริงอันประเสริฐ 4 ประการ (ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค)
โกณทัญญะ ได้ฟังปฐมเทศนาดังนั้นแล้ว ได้เกิดดวงตาเห็นธรรมเข้าใจถึงสภาวธรรมและได้อบวชในพระพุทธศาสนา พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงอุปสมบทด้วยเอหิภิกขุอุปสัมปทา ก็คือการที่พระพุทธเจ้าบวชให้โดยตรง
ดังนั้นในวันนี้ จึงเป็นวันที่มีองค์พระรัตนตรัยเกิดขึ้นครบบริบูรณ์ คือ พระพุทะ พระธรรม และพระสงฆ์
วันอาสาฬหบูชา จึงเป็นวันที่มีเหตุการณ์ เกิดขึ้น 3 เหตุการณ์ คือ
1. เป็นวันแรกที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา
2. เป็นวันแรกที่มีพระสงฆ์เกิดขึ้นในโลก
3. เป็นวันแรกที่มีพระรัตนตรัย ครบ 3 ประการ
การประกอบพิธีวันอาสาฬหบูชาได้เริ่มมีครั้งแรกในเมืองไทย เมื่อ พ.ศ.2501 โดยพระธรรมโกสาจารย์ (ชอบ อานุจารี) และต่อมาได้มีหลักปฏิบัติและหลักการในการจัดพิธีอาสาฬหบูชาให้ยึดปฏิบัติทั่วราชอาณาจักร สังฆมนตรี มีมติให้ชาวพุทธประกอบการบูชาเป็นพิเศษในวันนี้ และเรียกว่า “วันอาสาฬหบูชา”
นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2504 เป็นต้นมา ชาวพุทธจะประกอบพิธีบูชาตั้งแต่ฟังเทศน์ รับศีล เวียนเทียน ทำบุญตักบาตร เจริญภาวนา บำเพ็ญสาธารณประโยชน์เป็นต้น